Kolposkopia

Podstawowe informacje

Kolposkopia/vulvoskopia/vaginoskopia jest metodą diagnostyczną polegającą na oglądaniu szyjki macicy/sromu/pochwy przy pomocy urządzenia optycznego zwanego kolposkopem umożliwiającego uzyskanie 5-50X powiększenia obrazu z odpowiednim oświetleniem. Integralną częścią badania jest próba z 3-5% kwasem octowym oraz płynem Lugola (nie stosujemy jej u kobiet ciężarnych oraz uczulonych). Kolposkopia (z biopsją celowaną lub bez – w zależności od sytuacji klinicznej) jest nadal złotym standardem weryfikacji nieprawidłowych wyników badań cytologicznych w krajach rozwiniętych prowadzących przesiewowe badania cytologiczne w celu wykrywania stanów przedrakowych i wczesnych postaci raka szyjki macicy. Wskazania do badania kolposkopowego są jednak szersze i obejmują:

1.     konieczność weryfikacji nieprawidłowego wyniku badania cytologicznego lub dodatniego wyniku testu HPV (nawet u kobiet z prawidłową cytologią wg najnowszych zaleceń amerykańskich towarzystw naukowych),

2.     ocena makroskopowo widocznych w badaniu ginekologicznym okiem nieuzbrojonym erytroplakii (potocznie, nieprawidłowo zwanych „nadżerką szyjki macicy”) – różnicowanie zmian wymagających dalszej diagnostyki i leczenia (dysplazja, rak) od zmian fizjologicznych (np. ektopia gruczołowa)

3.     potwierdzenie i zlokalizowanie zmian patologicznych na szyjce macicy, pochwie i sromie

4.     ocena zaawansowania i rozległości zmian przednowotworowych i nowotworowych na szyjce macicy, pochwie i sromie

5.     ustalenie miejsc celowanego pobrania materiału tkankowego (biopsji) do badania mikroskopowego celem postawienia diagnozy histopatologicznej

6.     kwalifikacja do leczenia i pomoc w wyborze najodpowiedniejszego sposobu terapii zmian przedrakowych i nowotworowych na szyjce macicy

7.     nadzór po leczeniu zmian przedrakowych szyjki macicy, pochwy i sromu

8.     wykrywanie wznów raka szyjki macicy np. w kikucie pochwy po leczeniu onkologicznym

9.     weryfikacja widocznych makroskopowo zmian szyjki macicy – torbielki, polipy, brodawki, kłykciny i różnicowanie zmian wymagających leczenia od zmian łagodnych

10.     weryfikacja nieprawidłowych krwawień z szyjki macicy – np. krwawień kontaktowych po współżyciu, badaniu ginekologicznym, pobraniu rozmazu cytologicznego

11.     nadzór nad rozpoznanymi zmianami przedrakowymi niskiego stopnia, które w większości przypadków ulegają samoistnemu wyleczeniu ale muszą być poddane obserwacji

12.     w ośrodku krakowskim (Prof. Madej, Prof. Basta) kolposkopia jest traktowana jako integralny element badania ginekologicznego i oceny stanu szyjki macicy na równi z badaniem cytologicznym

Jak należy się przygotować i jak wygląda badanie?

Optymalnie badanie kolposkopowe należy wykonywać w I fazie cyklu miesięcznego po zakończeniu miesiączki. W okresie kilku dni przed badaniem nie należy stosować irygacji, globulek dopochwowych i należy zaniechać współżycia płciowego. Badanie rozpoczyna się od założenia wziernika ginekologicznego do pochwy (jak przy rutynowym badaniu ginekologicznym i np. pobraniu cytologii). Szyjkę macicy przemywa się solą fizjologiczną i usuwa śluz. W dalszej kolejności wykonuje się próbę octową i jodową oraz ewentualnie dodatkowe barwienia specjalistyczne. Samo badanie jest niebolesne i nie jest obciążone ryzykiem powikłań.

W trakcie badania może zostać podjęta decyzja (za zgodą pacjentki) o jednoczasowym wykonaniu biopsji szyjki macicy i/lub pobraniu wyskrobin z kanału szyjki do badania histopatologicznego.

W Centrum Medycznym Evaclinic badania kolposkopowe wykonujemy na kolposkopie optycznym niemieckiej firmy Zeiss. Opis badania z propozycją dalszego postępowania diagnostyczno-terapeutycznego może być uzupełniony o kolpofotogramy – dokumentację zdjęciową z badania.